اسید باتری به هر نوع اسیدی که در باتری استفاده می‌شود، اشاره دارد. البته این اصطلاح اغلب در مورد اسید مورد استفاده در باتری‌های سرب اسیدی همچون باتری‌های موجود در لوازم نقلیه استفاده می‌شود. اسید باتری همچون سایر اسیدهای قوی بسیار خورنده است و میتواند با پوست و غشاهای مخاطی واکنش نشان دهد.
اسید باتری خودرو چیست؟
اسید باتری همان اسید سولفوریک یعنی H2SO4 است که با آب مقطر رقیق شده است. از آنجایی که اسید سولفوریک از اسیدهای قوی است، برای رقیق شدن با آب ترکیب می‌شود. برای رقیق کردن آن هم از دستگاه‌های مخصوص استفاده می‌گردد. اسید داخل باتری دارای PH تقریبا 0.8 است و به دلیل اسیدی بودن از رسانایی الکتریکی بالایی برخوردار است. این اسید در حالت خالص بدون رنگ و بدون بو است. با این حال میتواند ناخالصی‌ها را گرفته و تغییر رنگ دهد. از دیگر ویژگی‌های اسید باتری باید به چگالی بالای آن در حدود دو برابر آب اشاره کرد.
علت نشت اسید باتری خودرو
یکی از مشکلات مربوط به باتری ماشین، نشت اسید باتری است که موضوع بسیار جدی و خطرناکی می‌باشد. چرا که اسید سولفوریک موجود در باتری‌ها بسیار سمی و خورنده است و در صورت نشتی باید خیلی سریع به موضوع رسیدگی شود. دلایل زیادی هم سبب نشت اسید باتری می‌شود که برخی از آنها به شرح زیر است:
- شارژ بیش از حد باتری خودرو: در صورت اُورشارژ شدن باتری ماشین، امکان نشت اسید باتری زیاد است. برای همین جهت جلوگیری از این موضوع بهتر است از شارژرهای هوشمند استفاده شود.
- استفاده از باتری قدیمی: باتری ماشین عمر نسبتا محدودی دارد و معمولا عمر مفید باطری حدودا 2 تا 5 سال است. هر چقدر طول عمر باتری ماشین افزایش پیدا کرده و برای مدت زمان بیشتری استفاده شود، احتمال نشت اسید باتری قوت پیدا می‌کند.
آب باتری خودرو چیست؟
الکترولیت باتری یک مایعی است که در اکثر باتری ماشین‌ها وجود دارد. این مایع ( آب باتری ) گاهی بسیار اسیدی است و به عنوان اسید باتری شناخته می‌شود. در واقع الکترولیت باتری ماشین از ترکیب آب و اسید سولفوریک ساخته شده و زمانی که سطح آن از حد معمول کاهش پیدا کند، باید مورد افزایش قرار بگیرد. برخی از رانندگان سطح الکترولیت را با گیترید، آب نمک یا جوش شیرین افزایش می‌دهند. در صورتی که باتری اسیدی ماشین به هیچ عنوان نباید با این مواد پر شود. تنها چیزی که امکان اضافه کردن آن به باتری وجود دارد، آب مقطر است. در برخی از شرایط خاص هم امکان افزودن اسید سولفوریک وجود دارد.
منظور از کم بودن سطح الکترولیت باتری چیست؟
کم بودن سطح الکترولیت باتری ماشین به این معنا است که سطح مایع در یک یا چند سلول باتری ماشین از میزان معمول کاهش پیدا کرده است. باتری ماشین شامل مجموعه صفحات سربی بوده که در یک محفظه پر از آب و سولفوریک اسید که به عنوان الکترولیت عمل می‌کنند، قرار می‌گیرد. برای همین هیچگاه سطح مایع نباید پایین‌تر از ارتفاع این صفحات باشد. در صورتی که سطح مایع الکترولیت پایین‌تر از صفحات باتری شده و در معرض هوا قرار بگیرند، فرآیندی به نام سولفاتاسیون شروع به رخ دادن می‌کند. این فرآیند عمر باتری را به شدت کاهش داده و کارایی آن را کم می‌کند.
مشکلات ناشی از عدم چک کردن سطح آب باتری
در خصوص صدمات ناشی از عدم چک کردن سطح آب باتری میتوان به چند مورد زیر اشاره کرد:
تخریب صفحات- افزایش غلظت الکترولیت
- افزایش مقاومت داخلی باتری
- اختلال در تبدیل انرژی در حالت دشارژ و شارژ باتری
با توجه به مشکلات متعددی که ممکن است بر اثر کاهش سطح آب باتری رخ دهد، میزان آب باتری باید به طور دوره‌ای به خصوص در روزهای گرم سال چک شود. در فصل تابستان باتری خودرو شروع به گرم شدن می‌کند و بخش زیادی از آب موجود در الکترولیت آن تبخیر می‌شود. برای همین جهت جبران آب از دست رفته باید به آن آب اضافه کرده تا مشکلی در عملکرد آن رخ ندهد. زمانی که بخش زیادی از آب تبخیر شود، برخی از اجزای صفحات باتری به سطح می‌رسند و خشک می‌شوند. در این شرایط احتمال آسیب دیدن آنها افزایش پیدا می‌کند.
عوارض ناشی از تماس پوست با اسید باتری
زمانی که اسید باتری دچار نشتی می‌شود، باید در بررسی باتری دقت زیادی کرده و حتما از عینک و دستکش محافظ استفاده کرد. چرا که برخورد این اسید با پوست دست یا تنفس بخارهای آن، سبب مشکلات زیادی می‌شود. از جمله:
- سوختگی‌های شیمیایی: سوختگی شیمیایی یکی از شایع‌ترین عوارض ناشی از برخورد پوست با اسید باتری است. از علائم این سوختگی باید به تحریک پوست و قرمز یا سیاه شدن پوست اشاره کرد.
- تحریک مجاری تنفسی: اسید باتری ممکن است مجاری تنفسی را نیز تحریک کرده و سبب مشکلات تنفسی و سفتی در قفسه سینه شود. بخارهای اسید باتری سمی هستند و ممکن است باعث ایجاد حالت تهوع و سرگیجه شوند.
- آسیب به چشم: اسید باتری نه تنها به پوست آسیب وارد می‌کند، بلکه دود و بخارهای حاصل از آن چشم‌ها را نیز تحریک کرده و سبب التهاب و قرمزی چشم‌ها می‌شود. حتی در موارد شدید ممکن است سبب اختلال در بینایی و کوری شود. برای همین استفاده از عینک محافظ در زمان بررسی سطح آب باتری و وضعیت اسید باتری بسیار ضروری است. در صورت آسیب‌دیدگی چشم‌ها باید خیلی سریع چشم‌ها را به مدت 20 الی 30 دقیقه با آب شستشو داده و سپس به یک پزشک متخصص مراجعه کرد.
جمع بندی
در این مطلب از سایت در خصوص اسید باتری صحبت کردیم و با دلایل اهمیت بررسی آب باتری آشنا شدیم. اسید باتری در واقع همان اسید سولفوریک رقیق شده با آب است. این اسید در دسته اسیدهای بسیار قوی قرار دارد و بسیار خورنده است. برای همین تماس با آن میتواند سبب بروز سوختگی‌های شدید در سطح پوست شود. از این رو در زمان چک کردن آب باتری حتما به توصیه‌های ایمنی توجه کرده و در صورت امکان از دستکش و عینک محافظ استفاده نمایید. در صورت نیاز به اطلاعات بیشتر می توانید از دوره های جامع بازرگاتی تاج استفاده نمایید.
NIAZ MOGHISEH
